This world in which we live is an illusion. Moment by moment, we become entangled in a dense web of perceptions (sanna), wandering, unable to find an end. This was the case in past lives as well. Until we break through this dense perception, see reality as name and form (nama-rupa), recognize their impermanent, suffering-laden, and selfless characteristics, and extinguish craving (tanha), this will continue to be the case in this life and future lives. Buddhism is never a negative doctrine. Its aim is worldly progress, happiness in future lives, and ultimately, Nirvana. It is not about abandoning life or inaction but about living with the understanding that the things we desire in life will inevitably pass away.
The Three Forms of Suffering (Dukkha)
Suffering affects us in three ways, causing us distress:
- Suffering of Suffering (Dukkha Dukkha): The suffering we experience in daily life, such as birth, sickness, death, association with the unpleasant, separation from the pleasant, and unfulfilled desires.
- Suffering of Change (Viparinama Dukkha): The suffering arising from the decline or change of acquired happiness and possessions.
- Suffering of Conditioned Existence (Sankhara Dukkha): The suffering arising from the restlessness of the mind due to conditioned phenomena (sankhara).
Temporary solutions to these forms of suffering will not end our suffering until we attain Nirvana, the end of samsara. This is what the Noble Truth of Suffering (Dukkha) explains.
The Cause of Suffering: Craving (Tanha) and Dependent Origination (Paticcasamuppada)
The primary cause of suffering in this conditioned world (sankhara loka) is craving (tanha). Craving is rooted in feeling (Vedana), which arises from contact (Phassa) with sense objects. This contact creates a continuous stream of mental moments (citta-kshanaya). This happens with each mental moment. There are three essential foods for the mind, and this is one of them. Contact (phassa) arises from the six sense bases (salayatana): eye, ear, nose, tongue, body, and mind. They function through the interplay of name and form (nama-rupa), which are caused by consciousness (vijnana). Consciousness arises from mental formations (sankhara), which are rooted in ignorance (avidya). If ignorance is understood and eradicated, we will not be reborn. Ignorance is caused by birth (jati), which arises from becoming (bhava), which is caused by craving. This is what the Buddha described as Dependent Origination (Paticcasamuppada).
The Cyclical Nature of Existence
This process exists as a cycle: Feeling (Vedana) – Craving (Tanha) – Clinging (Upadana) – Becoming (Bhava) – Birth (Jati) – Ignorance (Avidya) – Mental Formations (Sankhara) – Consciousness (Vijnana) – Name and Form (Nama-rupa) – Six Sense Bases (Salayatana) – Contact (Phassa) – Feeling (Vedana). By analyzing this cycle both forward and backward, it becomes easier to break down the dense web of perception that obscures our understanding of reality.
The Three Types of Craving (Tanha)
Craving is categorized into three types:
- Craving for Sensual Pleasures (Kama Tanha): This is the craving associated with the realm of sensual pleasures (kama bhava), including the desire for the current existence of beings in the sensual realm and the desire for future divine and human attainments.
- Craving for Existence (Bhava Tanha): This is the craving associated with the eternalist view (sassata ditthi), the belief in a permanent self or soul. The word “bhava” here implies eternity. Because it is experienced as something permanent, this craving associated with the eternalist view is called “bhava tanha.”
- Craving for Non-Existence (Vibhava Tanha): This is the craving associated with the annihilationist view (uccheda ditthi), the belief that there is no rebirth after death. It is the desire for the cessation of rebirth, often expressed through false practices aimed at quick attainment of Nirvana.
Overcoming Craving and Attaining Nirvana
To overcome craving, one must understand the Five Divisions (Panchakkhandha) and the Five Divisions of Clinging (Pancha Upadanakkhandha). The conditioned world (sankhara loka), including sights, sounds, smells, tastes, touches, and mental objects, are all pleasurable and alluring. When craving ceases, these pleasurable objects also cease. In short, all worldly phenomena are pleasurable objects that fuel craving. When craving ceases, these pleasurable objects also cease. The cessation of craving leads to the cessation of the arising of new name and form (nama-rupa), which constitutes rebirth. This cessation of rebirth is the Unconditioned Nirvana (Anupadisesa Nibbana), the end of suffering.
To realize this, one must systematically cultivate the Noble Eightfold Path, the middle way of eight factors that lead to the direct experience of Nirvana. We plan to write a detailed article about this in the future.
This is the essence of the Four Noble Truths, the path to liberation from all suffering and the cessation of rebirth.This must be known as truth, practiced as a duty, and realized as a result. This is common to all four Noble Truths. In Buddhism, this is known as the ‘Three Perceptions’ (Thiparivattaya).
අප මේ ජීවත් වන ලෝකය මායාවකි. ඝන සඤ්ඤා දැලකින් මොහොතක් පාසා පැටලෙමින් පරක් තෙරක් සොයාගැනීමට නොහැකිව අනාථව සැරිසරමින් සිටී. පෙර භව වලත් එය එසේමය. ඝන සඤ්ඤාව බිදී නාමරූපයන් ලෙස දැක ඒවාගේ අනිත්‍ය, දුක්ඛ, අනාත්ම ලක්ෂණ දැක තණ්හාව ක්ෂය කර නිරුද්ධ කරන තාක් මෙම භවයේ හා මීළග භව වලත් එය එසේ විය හැක. බුදු දහම කිසි විටෙකත් සෘණාත්මක දහමක් නොවේ. එහි අරමුණ මෙලොව දියුණුවත් , පරලොව සැපතත් , කෙලවර නිර්වාණයත් ය. ජීවිතය අතහැර නොව, කිසි දෙයක් නොකර සිට නොව, ජීවිතයෙහි අප ආසකරන දේවල් කෙදිනක හෝ අතහැරෙන බව දැනගෙන ජීවත් විය යුතු බවයි.
ජීවිතයේ අපට දුක ආකාර තුනකින් බලපායි. ඒවා නිසා අප පීඩා විදී.
1.දුක්ඛ දුක්ඛ – එදිනෙදා ජීවිතයේ අපට විදින්නට ලැබෙන දුක එනම් ඉපදීම, ලෙඩවීම, මරණ්යට පත්වීම අප්‍රියයන් හා
එක්වීම, ප්‍රියයන්ගෙන් වෙන්වීම, ප්‍රාර්ථනා කරන දෙය ඒ අයුරින් නොවීම ආදී දුක
2.විපරිණාම දුක් – අප ලබා ඇති සැප සම්පත් ක්ෂය වීම, වෙනස් වීම නිසා ඇතිවන දුක
3.සංස්කාර දුක් – සංස්කාරයන් නිසා හිතෙහි ඇතිවන නොසන්සුන් ගතිය නිසා ඇතිවන දුක
මේවාට තාවකාලික පැලැස්තර දැමුවාට මේ දුක් සසර කලවර කරන තුරු නිර්වාණය ලබන තුරු අපට විදවන්නට සිදුවේ. දුක් ආර්‍ය සත්‍ය මගින් කියන්නේ එයයි.
මෙම සංස්කාර ලෝකයේ දුකට ප්‍රධානම හේතුව තණ්හාවයි. තණ්හාවට හේතුව වේදනාවයි, වේදනාවට හේතුව ඵස්සයයි එනම් අරමුණෙහි ස්පර්ෂයයි, අතරක් නොසිටින පරිදි සිත් පරම්පරාව සෑදෙන්නේ එබැවිනි. චිත්තක්ෂණයක් පාසා එය සිදුවේ. නාමකයට ජීවත් වීමට අනිවාර්‍යෙන් අවශ්‍ය ආහාර තුනක් ඇත. ඉන් මෙය එකකි. ඵස්සයට හේතුව සළායතනයි එනම් ඇස, කන, නාසය, දිව, ශරීරය හා මනසයි, එයට හේතුව ඒවා වැඩ කරන්නේ බලගැන්වෙන්නේ නාමරූප වලිනි , එයට හේතුව විඤ්ඤාණයයි, එයට හේතුව සංස්කාරයි, සංස්කාරවලට හේතුව අවිද්‍යාවයි. අවිද්‍යාව තේරුම් ගෙන දුරු කර ඇතිනම් අප ඉපදෙන්නේ නැත. අවිද්‍යාවට හේතුව ජාති එනම් ඉපදීමයි, ඉපදීමට හේතුව භවයයි , භවයට හේතුව තණ්හාවයි. බුද්ධ දේශනාවේ පටිච්චසමුප්පාදය ලෙස දක්වා ඇත්තේ එයයි.
වේදනා – තණ්හා – උපාදාන – භව – ජාති – අවිද්‍යා – සංස්කාර – විඤ්ඤාණ – නාමරූප – සළායතන – ඵස්ස – වේදනා ලෙස මෙය චක්‍රයක්ව පවතී. මෙය අනුලෝමව පටිලෝමව ගලපා බැලූ විට ලෝකය පිළිබද ඝන සඤ්ඤා බිද ගැනීමට පහසුවක් වේ.
තණ්හාව ගතහොත්,
කාම තණ්හා , භව තණ්හා , විභව තණ්හා ලෙස බුද්ධ දේශනා වල එතුමා දේශනා කර ඇත.
කාම තණ්හාව නම් – කාම භවයෙහි පැවති තණ්හාව යනු කාම භූමික සත්වයන්ට දැන් ලැබී තිබෙන භවය කෙරෙහි පවත්නා ආසාව ද, මතු අනාගතයෙහි දෙව් මිනිස් සම්පත් ලබා ගැනීමේ ආසාව ද කාමභවය හා සම්බන්ධ වන බැවින් කාමභවතණ්හා ය යි කියනු ලැබේ.
භව තණ්හා – ශාස්වත දෘෂ්ටිය සමග පවත්නා රාගය යනු “සත්වයා හෝ ආත්මය සදා කල්හි විනාස නො වී පවත්නේය ය” යි වැරදි සේ වටහා ගන්නා දිට්ඨිය හා එක්ව පවත්නා තෘෂ්ණාව ය. මෙහි භව ශබ්දය සදාකාලිකය යන අර්ථයෙහි වැටේ. නිතර පවත්නා එකක් වශයෙන් ආස්වාද කරන බැවින් මේ සස්සත දිට්ඨිය හා යෙදුනු රාගය භවතණ්හා නම් වේ.
විභව තණ්හා – විභවතණ්හා යනු මරණයෙන් පසු නැවත ඉපදීමක් නැතැයි වරදවා වටහා ගන්නා දිට්ඨිය අනුව කල්පනා කොට නැවත උපතක් නැති වීම ගැන ආසා කරන රාග ය යි. එනම් ඉක්මණින් නිවන් දැකීමට කරන බොරු දේවල් ය.
මෙම තණ්හාව දුරු කර ගනීමට නම් පචස්කන්ය හා පච උපාදානස්කන්ය හරි හැටි තෙරුම් ගෙන අවබෝ කර ගත යුතුය.සඞ්ඛාර ලෝකයෙහි රූප, සද්ද, ගන්ධ, රස පොට්ඨබ්බ, ධම්ම යන මේ සියල්ල ප්‍රිය වූ මිහිරි අරමුණු ය. මේ තණ්හාව පහ ව යන කල්හි නිරුද්ධ වන කල්හි මේ ප්‍රිය වූ මිහිරි අරමුණෙහි ම පහ ව ය යි. මෙහි ම නිරුද්ධ වෙ යි. කොටින් කියතහොත් ලෞකික ධර්ම සියල්ල ම තණ්හාවට අරමුණු වන ප්‍රිය වූ මිහිරි අරමුණු ය. ඒ තණ්හාව පහ ව යන කල්හි මේ ප්‍රිය වූ මිහිරි අරමුණෙහි ම පහ ව යන්නී ය.තණ්හාව දුරු වී යාමෙන් අලුත් භවයකගේ පහළ වීම ය යි කියන ලද නාම රූප ස්කන්ධයෝ ද පහළ නො වෙත්. මෙසේ අලුත් භවයක් වූ නාම රූප ධර්මයන් පහළ නො වීම අනුපාදිසේස නිබ්බාන ය යි කියන ලද දුක් සංසිඳීයාම ය.
මෙය අවබෝධ කර ගැනීම සදහා නිවන අරමුණු කරමින් ඒ නිවන ප්‍රත්‍යක්ෂ ව දන්නා අංග අටකින් යුත් මැදුම් පිළිවෙත ක්‍රමානුකූලව පුරුදු පුහුණු කළ යුතුය. ඒ පිළිබදව දීර්ඝ ලිපියක් ඉදිරියේදී ගෙන ඒමට බලාපොරොත්තු වෙන්නෙමු.
චතුරාර්‍ය සත්‍ය වන්නේ මෙයයි. සියලු දුක් වලින් නිවී , කෙළෙසුන් සම්පූර්ණයෙන් ප්‍රහානය කර භව නිරෝධය කරන මග එයයි.මෙය අපි සත්‍ය ලෙස දැන, කෘත්‍ය ලෙස පුහුණු කරමින් කෘත ලෙස ප්‍රත්‍යක්ෂ කල යුතුය. ආර්‍ය සත්‍ය හතරටම එය පොදුය. බුදු දහමේ තිපරිවට්ඨය ලෙස හදුන්වන්නේ එයයි.
https://pitaka.lk/books/satipattana-vipassana/20-1.html
Leave a Reply