Throughout our lives, we should always strive to practice virtues. Virtues are wholesome actions (kusala kamma). These are what we receive as consequences. The wholesome and unwholesome actions we perform now determine the consequences we will face in the future. As we discussed in a previous article, individuals adhering to faith (saddhanusari) and those adhering to understanding (dhammanusari) begin practicing the Dharma from various mental states. The Buddha has taught thirty-two special aspects of the Dharma that lead the mind towards enlightenment, known as the Bodhipakkhiya Dhammas. Today, we will discuss the Five Faculties (Pancha Indriya) and the Five Powers (Pancha Bala): faith (saddha), effort (viriya), mindfulness (sati), concentration (samadhi), and wisdom (prajna).
- Faculties (Indriya): These are the primary factors leading to Nirvana.
- Powers (Bala): These are referred to as powers because they provide strength and force in the journey towards Nirvana.
The Five Faculties and Five Powers Explained:
- Faith (Saddha): This refers to reasoned faith based on a solid foundation and understanding of samsara (the cycle of rebirth). It is a clear conviction without doubt in the Triple Gem (Buddha, Dharma, Sangha), the three trainings (sila, samadhi, prajna), dependent origination (paticcasamuppada), and the understanding that both past and future consist of the five constituents (panchakkhandha). It means being free from doubt (vicikiccha).
- Effort (Viriya): This refers to the four right efforts (sammappadhana viriya). This effort is mentioned in many places. It involves striving to diminish, suppress, and eliminate arisen unwholesome states, preventing the arising of unarisen unwholesome states, developing arisen wholesome qualities, and generating unarisen wholesome qualities.
- Mindfulness (Sati): This is clear awareness and wisdom. By developing the four foundations of mindfulness (satipatthana), one can live with mindful awareness, eliminating unwholesome states. The four foundations of mindfulness are a technical process that can be developed from the Sotapanna (stream-enterer) stage to Arhatship.
- Concentration (Samadhi): This is an advanced state of mindfulness and awareness. A concentrated mind can be developed by practicing calm abiding meditation (samatha bhavana) and mastering the forty meditation subjects (kammaṭṭhāna).
- Wisdom (Prajna): This involves developing insight wisdom (vipassana) and seeing the illusory nature of the world through dependent origination (paticcasamuppada). This requires extensive training.
By practicing calm abiding (samatha) and insight (vipassana) meditation in conjunction, one can live a life of meditation. By understanding the world of the five aggregates and conditioned phenomena, and by gradually diminishing and eliminating craving (tanha) with discipline, one can achieve the extinction of defilements (asavakkhaya), resulting in the cessation of rebirth. One can live with the remaining traces of defilements extinguished (sopadisesa nibbana).
We plan to bring you detailed articles on some of the points mentioned here in future publications.
අප ජීවත් වනවිට සෑම විටම කල යුතු වන්නේ ගුණ ධර්ම පුරුදු පුහුණු කිරීමයි. ගුණ ධර්ම යනු කුසල කර්මයි. අපට විපාක ලෙස පැමිණෙන්නේ ඒවාය. මේ මොහොතේ කරන කුසලාකුසල කර්ම අනුව ඉදිරියේදී විපාක ලෙස පැමිනේ. අප පෙර ලිපියක ගෙන ආ පරිදි ශ්‍රද්ධානුසාරී හා ධම්මානුසාරී පිරිස විවිධ මානසික මට්ටම් වල සිට දහම පුරුදු කිරීම පටන් ගනී. බුදු දහමේ බෝධි පාක්ෂික ධර්ම නම් සිත අවබෝධය කරා යන විශේෂ ධර්ම කොටස් තිස් දෙකක් බුදුන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත. එයින් අද අප පංච ඉන්ද්‍රිය හා පංච බල ගැන කතා කරමු. පංච ඉන්ද්‍රිය හා පංච බල නම් ශ්‍රද්ධා, විරිය, සති , සමාධි, ප්‍රඥා වේ. ඉන්ද්‍රිය ධර්ම නම් ප්‍රධාන කොට, නිරිවාණය කරා යාමට නායක කොට පවත්නා ධර්ම කරුණුයි. බල වශයෙන් සදහන් කර ඇත්තේ ඒවා බලයන් ලෙස නිර්වාණය කරා යාමට ශක්තියක්, බලයක් වන නිසාය.
ශ්‍රද්ධාව නම් අකාරවතී ශ්‍රද්ධාවයි. පදනමක් සහිත, හේතු සාධක සහිතව සසර ගැන මනා අවබෝධයක් සහිතව ත්‍රිවිධ රත්නය , ත්‍රිශික්ෂාව, පටිච්චසමුප්පාදය , පෙර පැවතියේත් පංචස්කන්ධයක් බවත් , පසුව පවතින්නේත් පංචස්කන්ධයක් බවත්, පෙරත් පසුත් දෙකෙහිම පවතින්නේ පංචස්කන්ධයක් බවත් ආදී කෙරේ ඇති සිතෙහි සැක නැති මනා පැහැදීමයි. එයම විචිකිච්චාව තොර බවයි.
විරිය නම් සතර සම්‍යක් ප්‍රධාන වීර්‍යයි. බොහෝ තැන් වල මෙම වීර්‍යය සදහන් වේ. උපන් අකුසල් තුනී කර යටපත් කර දුරු කිරීමටත්, නූපන් අකුසල් නොඉපිදවීමටත්, උපන් කුසල්, ගුණ ධර්ම දියුණු කිරීමටත්, නූපන් කුසල් ඉපදවීමට උත්සාහ කිරීමත් මෙහි වීර්‍යය නම් වේ.
සතිය නම් මනා සිහි නුවණයි. සතර සතිපට්ඨානය දියුනු කිරීම මගින්, අකුසල ප්‍රහීන කරමින් සිහි නුවණින් ජීවත් විය හැක. සතර සතිපට්ඨානය සෝවාන් මාර්ග ඵලයේ සිට අරිහත් වීම දක්වා දියුණු කල හැකි තාක්ෂණික ක්‍රියාවලියකි.
සමාධිය නම් සිහියෙහි, සතියෙහි දියුණු අවස්තාවකි. සමථ භාවනාව වැඩීමෙන් , සම හතලිස් කමටහන් ප්‍රගුණ කිරීම මගින් සමාධිමත් සිතක් සාදා ගත හැක.
ප්‍රඥා නම් විදර්ශනා නුවණ දියුණු කර පටිච්චසමුප්පන්නව ලෝකයෙහි ඇති මායාව හේතු ඵල සහිතව දැකීමයි. එයට විශාල පුහුණුවක් අවශ්‍යය.
සමථ විදර්ශනා යුගනන්දව පුහුණු කිරීමෙන් භාවනාවෙන් ජීවත් විය හැක. පංචස්කන්ධ සංස්කාර ලෝකය අවබෝධ කරගෙන තණ්හාව ටිකෙන් ටික විනයක් සහිතව ක්ෂය කරමින් නිරුද්ධ කල විට ආසවක්ඛය එනම් සියළු කෙළෙසුන් නිරුද්ධ වූ ඥාණය පහල වී නැවත සසරෙහි ඉපදීම නැවැත්විය හැක. සිතෙහි කෙළෙස් සෝපාදිසේස වශයෙන් නිරුද්ධව ජීවත් විය හැක.
ඉදිරි ලිපි වලදී මෙහි සදහන් වූ සමහර කරුණු පිළිබද දීර්ඝ ලිපි ගෙන ඒමට බලාපොරොත්තු වෙන්නෙමු.
Leave a Reply